Claudii Altissiodorensis in epistola Pauli ad Galatas enar-ratio, Paris, 1542.
42 — Item Erasmus in nouü testam.
Trata-se da seguinte obra: Des. Erasmi In Novum
Testamentum ab eodem denuo recognitum annotationes ingenti nuper accessione, per autorem locupletate., cuja 1.a ed. é de Basileia, apud.1. Frobenium, 1516. Não pode precisar-se a edição, visto ter tido várias.
43 — Item Paraphrasis Erasmj tomus lus et 2us.
Tudo leva a crer que se trate de uma das seguintes edições: Tomus primus [secundus] paraphraseon Des. Erasmi... in Novum Testamentum, videlicet in quatuor Evangelica et Acta Apostolorum, cuja 1.a edição in officina lo. Frobenii, Basileia, constituída por 6 partes, foi pela primeira vez publicada em 1524-1526, e depois em 1535-1538.
44 — Item Aeditio postrema noui testamèti per Erasm.
Trata-se da seguinte edição: Noui Testamenti aeditio pos-trema, per Erasmo Roterodamum, una cum cancmibus Diui Eusebii, pela 1.a vez publicada em Basileia, Apud Io. Frobenium, em 1524.
45 — Item Quaestones magistri petri super Im, Et 3m Et 4m seteti.
Apesar de no século XVI terem saído a público vários livros com este título, é de crer que o catalogador tivesse diante de si os seguintes comentários, que com os de Gabriel Biel e de Guilherme Ockam mais frequentemente se utilizaram na explicação das Sentenças de Pedro Lombardo: Quaestiones magistri Petri de Ailliaco super primum, tertium et quartum Sententiarum. —Tabula alphabetica omnium materiarum que in toto opere tractantur super laboriose colecta.— Principia quattuor in quattuor libros sententiarum cum collationis questionibus. — Theologie laudes una cum principio in cursum biblie.— Questiones in vesperiis et resumpt disputatis.— Index questionum omniurn totius operis in fine libris. Paris. Vid. n.° LV.
46 — Item Cõmrétaria in psalte. per AEretium felium.
Trata-se, possivelmente, do seg. livro: S. Psalmorum libri quin que ad Ebraicam veritatem versi, et familiari explanatione elucidati. Per Aretium Felinum Theologum. Argentorati, 1529.
É de notar que este nome é pseudónimo de Martin Bucer, protestante famoso, o que talvez Fr. Diogo ignorasse.
47 — Item Moralia Arist.
Ed. não identificável das Éticas, de Aristóteles.
48 — Item Annotationes Erasm. in nourú testam.
Vid. n." 42 e 44.
49 — Item Quinta pars operü loannis echy cõtra lutera.
Trata-se da parte quinta da Opera Iohannis Eckii contra Ludderum in quinque partes, Augsburgo e Ingolstadt, 1530- -1535.
A parte V (4 vols.) é constituída pelos Loci communes adversus Lutherum et alios hostes ecclesiae, cuja 1.ª ed. é de 1525, e pelos sermões em latim. Vid. n.° 58.
50 — Item Dionisij Et Damascenj opera.
É possível que a primeira referência respeite a uma ed. das obras de Dionísio Areopagita, e a segunda à seguinte edição:
In hoc opere contenta Theologia Damasceni, in quatuor libris explicata: et adiecto ad litteram commentario elucidata. Paris, ex officina Henrici Stephani e regione Scholae Decretorum, 1519.
É de crer que se trate desta ed. por ter sido feita por Jacobus Faber Stapulensis, interprete, interiecta Iudoci Clichtouei Neoportuensis doctoris theologi explanatione, e estivesse reunida na mesma encadernação com a ed. de Dionísio Areopagita, feita também por Lefèvre d'Étaples.
51 — Item Catalogus Sanctorum.
52 — Item Sedulij Scoti in episto. Pauli.
Trata-se do livro: SEDULII SCOTI HYBERNIENSIS in omnes epistolas Pauli collectaneum. Basileia, 1528. Vid. n.° 228.
53 — Item Originjs, lus Et 2us tomus.
Trata-se de uma ed. das obras de Origenes, provavelmente a de Paris, 1522, em 4 tornos, Venundantur I. Parvo, I. Badio et C. Resch; in aedibus Ascensianis pr.
54 — Item D. Thomas in duo. uolumj.
Trata-se de escritos de S. Tomás de Aquino, impossível de precisar.
55 — Item 1.us Et 2.us tomus cõciliorum.
Seria um exemplar repetido do n.° 21, ou trata-se de outra coletânea, como a indicada no n.° LXXXV?
56 — Item Atanasius.
Possivelmente, a ed. de Santo Atanásio, Opera, Paris, 1519.
57— Item Beda in episto. Pauli.
É o livro de Noêl Beda: Annotationum Natalis Bedae Docto ris Theologi Parisiensis in lacobum Fabrurn Stapulensem libri duo: Et in Desiderium Erasmum Roterodamum liber unus, qui ordine tertius est. Primus in commentarios ipsius
Fabri super Epistolas beati Pauli. Secundus in eiusdem commentarios super IIII evangelia. Tertius in Paraphrases Erctsmi super eadem quatuor Evangelia, et omnes Apostolicas Epistolas. Paris, 1526. Vid. n.° CLXXIII.
58 — Item Enchiridi. locorum cõmunj. in lutera.
Trata-se do Enchiridion locorum communium adversus Lutherum et alios hostes Ecclesiae, do famoso adversário de Lutero, João Eck (vid. n.° 49). No decurso de cinquenta anos, a partir de 1525, ano da 1ª ed., este livro, notável pela exposição da doutrina católica e, sobretudo, pela refutação das objeções dos luteranos, teve para cima de 80 edições.
59 — Item Apologia per Gas pare cõtareno.
Trata-se de uma obra do Cardeal Gasparo Contarini (1483-1542), famoso diplomata e controversista.
60 — Item Enarratio triplex per Eras. in psal. 22.
Trata-se da seguinte edição: Enarratio triplex in psalmum XXII, per D. Erasmum...opus novum nec antehac excusum... Basileia, in officina Frobeniana, 1530. Vid. n.° LXIII.
61 — Item Augusti eugubinj. in psal. 18 Et 138.
Trata-se desta obra do bispo Augustinus Steuchus Eugubinus (t 1549), bibliotecário da Vaticana, humanista e controversista notável:
Augustini Eugubini in psalmum XVIII et CXXXVIII interpretatio.
Epistola Erasmi Roteroclami ad Augustinum Eugubinum.
Augustini Eugubini ad Erasmum responsio, super his quae ab eo dictae sunt super Pentateuchum. Lugduni apud Seb. Gryphum, 1533.
62 — Item Euange. beati Nichodemj Et alia quam plurima.
63 — Item Ecclesiastes.
64 — Item Jacobi Latoni de fide Et operibus.
Trata-se do seguinte livro de Jacques Masson (Jacobus Latomus, senior) lente de Teologia em Lovaina, mestre de Fr. Diogo e que Lutero considerou um dos seus mais temíveis adversários: Libellus de fide et operibus et de votis atque institutis monasticis, publicado em 1530.
Este livro foi escrito contra a obra anónima Oeconomia christiana, e nele se critica a opinião de Lourenço Valla sobre a autenticidade dos escritos atribuídos a Dionísio Areopagita.
É de crer que Fr. Diogo tivesse possuído outros escritos de Latomus, designadamente: De trium linguarum et studii theologici ratione dialogus, 1519, e De primatu Romani Ponti-fici, 1525. A Opera omnia saiu em Lovaina, em 1550.
65 — Item Aluari gomez de militia principis.
Trata-se do seguinte livro: Alvari Gomez, De Militia Principis Burgundi, quam Velleris Aurei vocant: ad Carolum Caesarem, ejusdem Militiae Principem, libri quinque.— Ad Magnum item Philippum, juventutis Principem, in ejusdem Velleris locos obscuriores Alexii Banegas brevis Enudeatio. Mense Novembris 1540.
No fim: Toleti, in aedibus Ioannis de Ayala, 20 die novembris, anno Virginei Partus 1540.
66 - Item Joanjs agricolae islebij in euãg. Lucae.
Trata-se do In Evangelium Lucae annotationes, publ. em 1525, de João Agrícola de Eisleben.
67 — Item De officio pastorum ecclesiasticorum.
68 — Item Joannes Crysosto. in episto. Pauli ad Rom.
69 — Item Cõciliu tridentinu.
70 — Item Joanjs fabri.
Possivelmente o livro indicado adiante, n.° LXXXIX.
71 — Item geographia //.
É de crer que se trate de uma das várias ed. dos Geographicae enarrationis libri octo, de Claudio Ptolomeu, na tradução de Bilibaldo Pirckeimer.
72 — Item Beda in euãg. Joanjs.
73 — Item Decreto prouincialis cõcilij seno I censis.
Trata-se do seguinte livro respeitante ao Concílio de Sens (1527-1528), cujas actas e decretos publica: Decreta Provincialis Concilii Senonensis: celebrati sub Reverendissimo domino, Antonio a Prato: tituli sanctae Anastasiae presbytero Cardinali, Senonensi archiepiscopo, Galliarum et Gerrnaniae primate, necnon Algibensi episcopo, Franciae Cancellario. Armo domini Millesimo quingentesimo, vicesimo octavo. Paris, in officina Simonis Colinaei, 1529.
74 —Erasm. in 4. psalm.
Trata-se de: In Psalmum quartum concio per Erasmurn Rot. opus modo recens et natum et excusum. Basileae apud Ioannem Froben, M.D.XXV.
75 — Testamètu. 12. patriarcharum.
76 — Censurae academjarum totius / Jtaliae Et Galliae.
77 —Diui Basilij opus de Spú Sctõ.
78 —Hieronymus hangestus de libero / arbitrio in luter.
Trata-se do seguinte livro de Jerónimo de Hangest, denodado defensor do Catolicismo, cujas lições F. Diogo talvez tivesse ouvido: De libero arbitrio et eius coe fficientia in Lutherum, Paris (?), 1527.
79 —Responsio Erasmj ad parisiëses.
Trata-se de uma ed. das Declarationes Desiderii Erasmi Roterodami ad censuras Lutetiae vulgatas suae nomine Faculta tis Theologiae Parisiensis.
80 — Catalogus scriptorum ecclesiasti.
81 — Erasm. in psal. 33. Et 35. idem / de cõcordia.
É possível que se tratasse de um volume constituído pelos seguintes escritos:
a) Enarratio pia iuxta ac docta in psalmum XXXIII per Des Erasmum Roterodamum modo recens et nata simul et excusa typis. Basileae, in officina Froben, M.D.XXXI.
b) Erasmo não comentou o salmo 35, mas o 85, dado a lume com o seguinte título: Des. Erasmi Concionalis
interpretatio, plena pietatis in psalmum LXXXV, recens opus nunc primum et natum et CXCUSUM. Basileia, 1528.
É, pois, de crer que tivesse sido este o segundo livro do volume miscelâneo.
c) O terceiro livro indicado é o seguinte: Des. Erasmi Liber de sarcienda ecclesiae concordia deque sedandis opinionum dissidiis, cum aliis nonnullis lectu dignissimis. [Julii Pflug epistola Erasmo, D. Erasmi precatio pro pace Ecclesia.] Omnia recens nata et nunc primum typis excusa. Antuérpia, apud M. Hillenium, 1533; Paris excudebat C. Wechelus, 1533; e Basileia, ex officina Frobeniana, 1533.
Diogo de Murça possuiu uma destas edições.